نظر آیت الله هاشمی رفسنجانی در مورد ازدواج موقت

محروم کردن غریزه ی جنسی نشانه ی تعهد نیست

غریزه ی جنسی که خداوند به انسان ها داده است ما خیال می کنیم که هر قدر آدم صبر و تحمل کند و به خودش فشار بیاورد و از لحاظ جنسی محرومیت بکشد خیلی خوب است خوب این درست نیست و غلط و ضد اسلامی است.

جامعه ی ما الآن به طور کلی (که برای انسان درد است) و من خود هم جزء مسئولین هستم و این اشکال به خود ما هم وارد است که اگر جامعه مان این طوری است ولی فرهنگ جامعه این طوری شده که خیال می کنند کسانی که به هر دلیل از مسئله ی ارضاء غرایز جنسی عقب می مانند این ها آدم های متعهد و سالم اسلامی و صبور هستند بله در مقابل حرام صبر کردن، هستند. اگر کسی خودش را از حرام حفظ کند و هر قدر صبر کند ولو محروم محروم باشد این تکلیف است و باید باشد اما این را خدا و اسلام این جوری از ما نخواسته اند.

الآن فرهنگ جامعه ی ما این است که بچه های ما، جوانان ما اگر بخواهند تقوا را ملاحظه کنند و حیثیات ظاهری جامعه ملاحظه را کنند باید تا 25 سال 30 سال و تا آن موقعی که بتوانند خانه و زندگی و کاری درست بکنند، محروم و محروم از اشباع غرایز جنسی شان باشد. خوب ما می دانیم بچه که به 15 سال رسید و وقتی که مکلف شد یک نیاز جنسی در وجود او پیدا می شود و خداوند هم به ما نگفته است که این نیاز ارضا نشود، آثار جسمی و روانی بدی هم این ریاضت روی انسان می گذارد و علم هم این را تأئید می کند عقده هایی از این محرومیت نصیب انسان می شود و همه جا ظهور پیدا می کند.

توقع ما از دین

واقعاً هم دین ما این مسئله را راحت بیان کرده که جزء آسانترین کارها بوده، در زمان پیغمبر این طوری بوده و هزاران، صدها هزار و شاید الآن، میلیون ها نفر زن بی سرپرست، بیوه، طلاق گرفته، شوهر مرده، و ازدواج نکرده در جامعه وجود دارد که محروم هستند تا آخر عمرشان همین طور بمانند؟ چون یکبار ازدواج کرده اند و شوهرشان مرده یا طلاق گرفته اند. حالا در جامعه عیب است که خانم 2 بار شوهر کند یا ارتباط موقت دیگری داشته باشد این چه حکمی است.
ما نه در زندگی مان می توانیم مثل غربی ها بی بند و بار باشیم و نه نیاز داریم آن جوری باشیم چون اسلام ما راه درستی را به شما نشان داده. خوب این که ما دانشجویانمان تا نهایت تحصیلی مجبور باشند بخاطر شرایط زندگی تحت فشار غریزه ی جنسی زندگی کنند و در محیط دانشگاه دختر و پسر با هم در کلاس درس بخوانند و یا در خانه های تنگ و کوچک دختر جوان و پسر جوان زیر یک سقف زندگی کنند. در مراکز آپارتمانی و مسافرت ها و اتوبوس ها، تاکسی ها و پارک ها با هم معاشرت داشته باشند و این حس دائماً تحریک شود و راهی برای نجات از این فشار نداشته باشند چه کسی می گوید درست است؟ خدا و پیغمبر که نگفته، قرآن که نگفته، اخلاق اسلامی که نگفته، دنیا هم که نمی گوید. ما خودمان می آییم برای خودمان یک فرهنگ غلطی در ذهنمان به عنوان یک عرف درست می کنیم و این برای همه زشت می شود.
به خاطر این که چند نفر عیاش که می خواهند تنوع طلبی کنند و از ازدواج موقت سوء استفاده کنند ازدواج موقت برای جامعه ما یک عیب می شود. خوب این معلوم است که کار درستی نیست. مبارزه با فطرت است. ریاضت بی جا است، ریاضت مضر است. اگر حالا آدم یک خلاف نفسی گاهی می کند و به خاطر صبر و تحملش نتیجه ای می گیرد اینجا این هم نیست آثار نامطلوبی می گذارد که بعداً در روابط اجتماعی انسان ظهور می کند. طلبه های ما این همه جوان معمولاً تا یک سن بالایی تحت همین فشار هستند دانشجویان ما این جوری هستند. سربازها، زن های فراوان بیوه ای در جامعه هستند که این جوری اند. اگر راه نداشتیم حرفی نداشتیم و می گفتیم خداوند گفته و ما هم همین طور عمل می کنیم.

راه مبارزه با فحشا

گفتیم این قانون نیست، دستور حکومتی هم نیست. هیچ دادگاهی الآن اگر کسی برود و صیغه بکند و ازدواج موقت بکند، هر کس شکایت بکند حق ندارد آنها را تعقیب کند قانون این نیست این یک قانون ننوشته ای است که فرهنگ غلط در جامعه بر ما تحمیل کرده مثل بقیه ی ریاضت هایی که بر ما تحمیل شده است ما اگر این را نشکنیم، نمی توانیم با مفاسد اجتماعی مبارزه کنیم.
آقایان شعار می دهند ما بی حجاب نمی خواهیم، چرا با مفاسد و فحشا مبارزه نمی شود؟! مبارزه اصلاً این نیست. مبارزه ای که بنا بوده بشود این نبود، مبارزه این بود که راه را باز کنید بطور صحیح و قانونی و منظم، نیازهای فطری جوان هایتان اشباع شود بعد اگر دیدید این پا را به جای خطایی می گذارد آن موقع جلویش را بگیرید ولی کسی که الآن دیوانه شده، تحت فشار غرایز جنسی خودش اگر به یک زن نگاه کرد و یا به گونه ی دیگری برخورد کرد، قضاوت کردن درباره ی او بسیار دشوار است و هر کس هم در زندگی خودش می تواند این مسائل را بفهمد، هم زن ها و هم مردها که باید ما واقعاً این سنت های غلط، فرهنگ های تحمیلی این ریاضت های بی جایی که گذاشته اند که همه ما هم آنها را می دانیم. خیال می کنند مثلاً برای ازدواج موقت لازم است که برویم پیش یک آقای معممی، یک زن و مرد خجالت می کشند که بروند آنجا و صیغه عربی بخوانند این حرف ها لازم نیست، فارسی می توانند، قرارداد بگذارند و این یک چیزی است که شرعاً گفته اند با هم قرار بگذارند ما یک دو ماه با هم هستیم، اگر فرزندی داشت تکلیف فرزند را روشن کنند. تکلیف دوران عده را مشخص کنند مسایل مشخص شود. ولی برای این که نظم داشته باشد اگر در دفتر ثبت شود و منظم باشد بهتر است و این رسمی رسمی است...

اگر جامعه ی سالمی داشتیم

این اسلامی که ما خود را منتسب به آن می دانیم اسلام فطرت به شمار می رود. فطرت هم شامل عناصری است خداوند در وجود ما به ودیعه نهاده و باید به طور متعادل و هدایت شده اشباع گردد. اگر چنانچه ما جامعه سالمی داشتیم وضعیت تمامی خانم های بیوه ای که در کشور زندگی می کنند، اگر زمانی احساس نیاز و تنگنا می کردند، می توانستند به عنوان یک نقطه مثبت قوت از یکی از آشنایان و نزدیکان خود جهت انجام امر ازدواج موقت دعوت به عمل آورند بدون این که مورد تقبیح و توبیخ کسی واقع شوند. البته باید این نکته را هم متذکر شد که این مسئله نباید متمسک و وسیله ای برای مردان زن داری شود که با رفتن به دنبال عیاشی باعث از هم فروپاشیدن کانون های گرم خانوادگی گردند. بلکه این برنامه و راه را برای آن عده از کسانی که با تحمل وضعیت و شرایط مبتلا به شان متضرر می شوند تجویز نمودند. ولی متأسفانه با سوء استفاده هایی که از اینگونه احکام و برنامه ها می شود اصل مسأله عملاً لوث می شود. در همین راستا جوانانی که تا قبل از دستیابی به شرایط امکان ازدواج و تشکیل خانواده بتوانند از مزایای ازدواج موقت استفاده کنند و در همین رابطه هم مردها و هم زن ها بتوانند از این روش استفاده نمایند.

چند بار ازدواج کردن عیب نیست

فرضاً یک زنی که یک یا چند بار ازدواج کرده و در حال حاضر شوهرش فوت کرده و یا طلاق گرفته است حتی برای بار دوم یا بیشتر هم چنانچه نیازش اقتضا کند می تواند به امر ازدواج موقت مبادرت ورزد.
مگر زنان بزرگ تاریخ ما به چنین شیوه هایی دست نمی زدند، دختر امام حسین که یک عالمه، شاعره و یک شخصیت بزرگ بود برای چندین بار اقدام به ازدواج نمودند یا این که خود حضرت زهرا(س) به هنگام فوتشان به عنوان اولین وصایایشان به حضرت علی (ع)فرمودند که می دانم مرد احتیاج به زن دارد و شما بعد از من باید اقدام به ازدواج نمائید و فقط خواهش می کنم که با فلان زن ازدواج کنید، به صرف این که آن زن با بچه های من مهربان خواهد بود بعد از چند روزی که از فوت آن حضرت می گذشت همسرش حضرت علی (ع)مبادرت به ازدواج نمودند (2) در حالی که برخلاف تصور اینطور نبود که پس از پشت سر نهادن چهلم فوت و لباس سیاه و عزا را از تن به در آوردن، دست به این اقدام بزنند بلکه چند روز بعد از فوت آن حضرت ازدواج نمودند.

خلاصه خطبه

1-صبر و تحمل و مقابله با غریزه ی جنسی غلط و کاری ضد اسلامی است.
2-ازدواج موقت در زمان پیغمبر اکرم (ص)جزء آسان ترین کارها بوده است.
3-عیب شمردن ازدواج موقت مبارزه با فطرت و ریاضت بی جا و مضر است.
4-منع ازدواج موقت قانون ننوشته ای است که فرهنگ غلط در جامعه بر ما تحمیل کرده.
5-راه مبارزه با فحشا این است که راه را باز کنید به طور صحیح و قانونی و منظم نیازهای فطری جوان هایتان اشباع شود.
6-بعد از این که راه ازدواج موقت باز شد اگر دیدید کسی پا را به جای خطایی می گذارد آن موقع جلویش را بگیرید.
7-اگر ما جامعه ی سالمی داشتیم وضعیت تمامی خانم های بیوه در هنگام نیاز و تنگنا با تکیه بر ازدواج موقت حل می شد بدون این که مورد تقبیح و توبیخ کسی واقع شود.
8-حضرت علی (ع) چند روز بعد از شهادت حضرت زهرا اقدام به ازدواج کردند.

مصاحبه آیت الله هاشمی رفسنجانی(3)

ایشان در مورد سوالی مبنی بر این که به چه ضرورتی حدود نه سال پیش بحث ازدواج موقت را مطرح کردید گفت: «در مورد ازدواج موقت باید بگویم اسلام از جوانان تقوی و عفت خواسته است. این طور نبوده که اسلام غریزه انسانی را نمی شناسد. این را خداوند خلق کرده است و این نیاز طبیعی است؛ البته باید توجه شود این برنامه ازدواج همیشگی و دایمی نیست و برای مواقعی است که مشکلاتی برای ازدواج دایم وجود دارد مانند فقر و یا سایر شرایطی که اجازه ازدواج دایم ندهد. این یک قانون شرعی و مستحبی است. در جامعه ی ما این همه زن های بی سرپرست و بیوه هستند و خیلی ها در جوانی بیوه می شوند و در این فضای اخلاقی آنها تا آخر عمر محکوم هستند که مثل تارک دنیاهای کلیسا مجرد زندگی کنند. این ها ضد اسلام است خواسته خداوند این نبود. »
آقای هاشمی افزود: «این که جوانی نیاز داشته باشد و نیاز خود را از راه درست برطرف کند، خداوند می پسندد و دوست دارد که این طور شود.
حرف من این بود که چرا جامعه ما راهی که اسلام باز کرده، به روی خود می بندد. اگر در بستن این راه، خیر و برکتی بود خوب بود، ولی ضرر دارد و گناه پیش می آورد و اشکالات عصبی و روانی ای را موجب می شود. مشکلات خانوادگی پیش می آید، عده زیادی زن بی سرپرست در کشور می مانند و سرخورده می شوند، کارهای ناحق و فسق و فجور زیاد می شود. در کشور لائیک چنین مشکلاتی وجود ندارد، آنها اهمیتی به سلامتی اخلاقی و معنوی جامع نمی دهند. ولی مبتلا به ضعف نهاد خانواده و مشکلات فراوان بی بند و باری اند. در جوامع مسلمان باید راهی برای این نیاز فردی و اجتماعی پیدا شود. موضوع ازدواج موقت در شیعه راه منطقی و شرعی است البته همان موقع گفتیم که این موضوع نباید وسیله عیاشی یا بد اخلاقی و بد رفتاری مردان با زنا شود این امر شرایطی دارد که باید شرایط آن به طور دقیق مراعات شود.

پی نوشت ها :

1-این خطبه در تاریخ 9 / 9 / 69 ایراد شده. (به نقل از روزنامه جمهوری اسلامی 10 / 9 / 69).
2-شیخ عباس قمی در کتاب شریف منتهی الامال، ج 1، ص 405 روایتی نقل کرده که حضرت علی (ع)سه شب بعد از شهادت حضرت زهرا (س)با «امامه»خواهر زاده ی حضرت زهرا (س)ازدواج نمودند.
3-در دیدار با برخی از فعالان دانشجویی (به نقل از هفته نامه سیاست 16 بهمن 78).

منبع: ترکاشوند، محمد، (1386)، ازدواج موقت: مدیریت شهوت، قم، نشر اشک یاس، چاپ دوم.